De beste manier om invloed uit te oefenen en effectief leiderschap te tonen is door warmte en kracht te combineren, hoe lastig dat volgens Machiavelli ook mag zijn. Deze eigenschappen kunnen elkaar namelijk versterken. Als we zeker zijn van onszelf worden we opener, voelen we ons minder bedreigd en worden stressvolle situaties minder bedreigend. Als we ons zeker voelen, stralen we authenticiteit en warmte uit.
De werking van onze hormonen kan wat meer duidelijkheid scheppen in hoe dit werkt. De neurotransmitters oxytocine en vasopressine worden gebruikt voor het hechten aan anderen, om warmte te voelen of uit te stralen en om ons altruistisch te gedragen. Ander onderzoek laat zien dat onder dieren twee andere hormonen belangrijk zijn als het gaat om kracht en sterkte: testosteron (geassocieerd met het nemen van risico, verminderde angst en bereidheid om de concurrentie aan te gaan) en cortisol (het omgaan met stress).
In een studie van Lerner, Sherman en Cuddy werden de cortisolwaarden van de respondenten vergeleken met gemiddelde cortisolwaarden. De respondenten die werden gezien als leider zeiden minder stress en angst te voelen vergeleken met de andere respondenten. De hormoonhuishouding bevestigde dit: de leiders hadden lagere cortisolwaarden dan de rest van de groep. Sterker nog, hoe hoger de leidinggevende functie, des te lager de cortisolwaarden. Waarom? Omdat hoe hoger de leiders in de ladder zaten, des te hoger hun gevoel van controle. En laat een gevoel van controle nou precies gevoelens van stress doen verminderen… Volgens onderzoek van Mehta en Josephs hebben leiders – ongeacht of ze man of vrouw zijn – een bijzonder fysiologisch profiel met relatief veel testosteron en lage cortisolwaarden.
Gelukkige krijgers
Zulke leiders trotseren problemen zonder zich zorgen te maken. Hun gedrag is niet zozeer ontspannen maar ze zijn geestelijk relaxed. Ze worden vaak gezien als “gelukkige krijgers” en het effect van hun gedrag op anderen is aantrekkelijk. Gelukkige krijgers stellen ons gerust dat wat er ook gebeurt, dingen altijd wel goed komen. Tijdens crises zijn dit de leiders die hun leiderschapsrol nog meer kunnen vergroten. De meeste mensen vinden onzekerheid vreselijk maar kunnen daar al een stuk beter mee omgaan als er een leider voor ze staat die kalm is en die als ruggengraat van groep wordt beschouwd. Deze leiders helpen anderen door donkere dagen. Dit zijn de leiders die zij vertrouwen. Dit zijn de leiders naar wie zij luisteren.
Er zijn oefeningen die je kunt doen om zelfverzekerdheid te stimuleren en zelfs je hormoonhuishouding wat te beïnvloeden. Carney, Cuddy en Yap leggen in hun studie uit dat je “power poses” moet aannemen die geassocieerd worden met kracht en dominantie in het dierenrijk. Deze houdingen zijn open, wijds en nemen veel ruimte in. Maak je dus groot! Door deze houdingen aan te nemen zagen de onderzoekers de testosteronwaarden stijgen en het cortisolgehalte bij respondenten dalen.
Hou er rekening mee dat de signalen die wij uitzenden soms verkeerd worden opgevat. We zien iemands reactie op onze aanwezigheid maar we weten nooit exact waarop iemand reageert. Iemand voelt misschien wel de warmte van een leider maar we zijn er niet 100% zeker van of die warmte op ons is gericht. Mensen voelen iemands kracht, maar men moeten zekerheid hebben dat die kracht wordt ingezet op het gezamenlijke doel van zowel de leider als de groep. Daarom is het voor leiders belangrijk om bij bepalende gebeurtenissen een kleine “warming-up” te doen waarbij ze in de juiste mindset komen door oefeningen te doen die de juiste nonverbale signalen afgeven.
Het is niet de bedoeling om slim “in het moment” bepaalde non-verbale cues af te geven. De bedoeling is om op natuurlijke wijze emoties van anderen aan te voelen en daar op authentieke wijze op te reageren. Er zijn manieren waarop dat kan…
Hoe laat je authentiek je warmte zien?
Zoek het juiste level: wanneer mensen hun warmte willen laten zien, verhogen ze vaak het enthousiasme in hun stem door harder te praten en veel af te wisselen in de hoogte en laagte van hun stem. Dat kan goed zijn in de juiste setting, maar voor mensen die niets speciaals gedaan hebben om jouw vleierij te verdienen komt dit vaker over als nep. Men kan ook denken dat je dit altijd bij iedereen doet om hen aan jouw zijde te krijgen. Een betere manier om warmte in je stem door te laten dringen is door op lager volume en toonhoogte te praten, alsof je een gesprek voert met een goede vriend. Zoek een toon die laat zien dat je dezelfde interesse hebt in een bepaald topic, maar niet op zo’n manier waaruit blijkt dat je positief bent om iemand voor je te winnen. Je kan ook een persoonlijk verhaal vertellen – een verhaal dat persoonlijk is, maar niet ongepast – om te laten zien dat je open bent. Vertel bijvoorbeeld bij een sollicitant dat je begrijp hoe hij of zij zich moet voelen, omdat je zelf ook ooit in zo’n situatie hebt gezeten. Dat is vaak genoeg om een sympathieke toon af te geven!
Valideer gevoelens: voordat mensen nadenken over jouw boodschap denken ze eerst na over jou. Als je medewerkers laat zien dat je ongeveer hetzelfde wereldbeeld deelt als zij, laat je niet alleen zien dat je sympathiek bent, maar dat je ook “hetzelfde” bent als zij. Het ultieme vertrekpunt om iemand naar je te laten luisteren! Simpel gezegd: als je wilt dat mensen het met je eens zijn, zorg dan dat jij het eerst met ze eens bent.
Lach: lachen is aanstekelijk, zo ook glimlachen. We glimlachen omdat we gelukkig zijn en omdat we glimlachen worden we ook gelukkiger. Een soort wederzijds versterkende, opwaartse spiraal. Mensen proberen elkaar vaak na te doen, dus als iemand lacht, gaat de ander ook lachen. Hou de lach wel authentiek: (glim)lachen met de wenkbrauwen omhoog werkt vaak averechts. We ervaren iemand met gefronste wenkbrauwen in combinatie met een lach als niet oprecht of iemand die doelbewust aardig gevonden probeert te worden.
Hoe laat je authentiek je kracht zien?
Voel jezelf in controle: warmte is moeilijker te faken dan zelfverzekerdheid, maar zelfverzekerdheid is moeilijker jezelf in te fluisteren. Het is niet ongebruikelijk dat sommige leiders zichzelf een bedrieger voelen omdat ze niet de zekerheid van zichzelf hebben dat ze op de juiste positie zitten. Maar onzekerheid over jezelf ondermijnt volledig jouw kunnen om zelfverzekerdheid, enthousiasme en passie uit te stralen. Een gevoel van controle bouw je door je met jezelf te verbinden. En als je verbonden bent met jezelf, kun je ook verbinden met anderen. Het aannemen van “power poses” kan hierbij helpen.
Sta rechtop: jouw houding is belangrijk als het gaat om hoe anderen jou zien. Sta rechtop, realiseer je wie je bent, en je torent boven alles uit. Je hoeft niet als een militair over de werkvloer te lopen (borst vooruit, kin omhoog), maar zorg ervoor dat je niet gebogen loopt en span je spieren aan. Het lijkt onnozel, maar jezelf groter maken maakt dat anderen heel anders op je reageren, ongeacht je lengte.
Hou je lichaam in controle: als je beweegt, loop dan recht op je doel af. Ga niet slingeren of dwalen. Dat geeft namelijk signalen af dat je niet in controle bent. Je lichaam stil houden laat zien dat je in controle bent. Rechtop staan is de perfecte manier om kracht te laten zien, vooral omdat het niet de uitstraling van warmte in de weg staat. Het allermooiste is om rechtop te staan en te lachen. Dan combineer je warmte en kracht optimaal!
Tot slot
Als je effectief anderen wilt leiden, dan zul je de warmte/kracht balans op orde moeten hebben. Het is lastig om beide eigenschappen goed in te zetten maar ze versterken elkaar wel en de beloning is groot. Het winnen van andermans vertrouwen voelt goed. Jezelf in controle voelen in een bepaalde situatie ook. Als je beiden kunt bewerkstelligen kun je anderen nog effectiever beïnvloeden.
Dit artikel is gebaseerd op “Connect, then lead. To exert influence, you must balance competence with warmth” verschenen in de Harvard Business Review (Juli/Augustus 2013)
